نامه دبیرکل نهضت آزادی ایران به راشد الغنوشی

نامه دبیرکل نهضت آزادی ایران به راشد الغنوشی رهبر حزب «النهضه»:

بسمه تعالی

برادر ارجمند جناب آقای راشد الغنوشی

و همکاران محترم ایشان در حزب «النهضه»

 

با عرض سلام و تحیت،

خبر بازداشت جنابعالی در 28 فروردین (17 آوریل)، در پی برکناری از ریاست پارلمان تونس و انحلال پارلمان و دولت توسط آقای «قیس سعید» رئیس جمهور تونس، در مردادماه سال گذشته که صاحب نظران این اقدام را کودتایی علیه حزب «النهضه» ارزیابی کرده‌اند موجب تاسف و نگرانی اینجانب و همه علاقمندان به سرنوشت انقلاب تونس گردیده است.

سخنان جنابعالی در باره علت این اقدام رئیس جمهور تونس که از شبکه «الجزیره» منتشر شده  قابل توجه است: «در کشور نزاع بین دموکراسی و دیکتاتوری است که می‌خواهند دستاوردهای انقلاب مبارک ما را مصادره کنند ...به گواهی حقوق دانان اتهاماتی که علیه ما مطرح شده، اتهاماتی بی اساس است. بازداشت من و تعداد دیگری از مبارزان، مشکل گرانی را در تونس حل نخواهد کرد. اطمینان داریم ملت ما به اصول انقلاب خود پایبند است و جریان دموکراسی درکشور رو به گسترش است ...مشکل تونس دیکتاتوری و کودتاست که کشور را درگیر مشکلات بیشتر می‌کند».

«جبهه نجات ملی تونس» نیز اعلام کرده است که: «سیاست‌های محدود کننده آزادی در کشور را محکوم و با اعلام همبستگی با همه زندانیان سیاسی،  مبارزه مسالمت آمیز خود را تا رفع ظلم و ستم و وضعیت کودتایی در تونس و بازگشت مشروعیت و دموکراسی ادامه خواهد داد».

جنابعالی به خاطر دارید که شادروان دکتر ابراهیم یزدی دبیرکل فقید نهضت آزادی ایران، با ارتباط دیرینه‌ای که با جنابعالی داشتند، طی نامه‌ای در تاریخ 8/8/1390 ضمن انتقال برخی تجربیات ناکام انقلاب اسلامی ایران مخاطراتی که انقلاب نوپای تونس را تهدید می‌کند مشفقانه با جنابعالی در میان گذاردند که محورهایی از آن را یادآوری می‌کنم:

«ما مبارزه می‌کنیم و دیکتاتور را سرنگون می‌کنیم، اما استبداد را به عنوان یک شیوه زندگی از بین نمی‌بریم....نتیجه آن است که ما ... مستبدین را سرنگون می‌کنیم و بزودی ناظردیکتاتور جایگزین
می شویم...دموکراسی یک کالای صادراتی نیست. بلکه یک فرایند ملی یادگیری و انکشاف است... برای عبور از این شرایط در مرحله اول باید بپذیریم  که جامعه بشری متکثر است و کشورهای اسلامی از جمله تونس نیز تمام ویژگی های یک جامعه در حال گذار با عقاید و آراء گوناگون را دارد. بنابراین پذیرش و احترام به تکثردر این مرحله کاملا ضروری است. در مرحله دوم فرایند یادگیری دموکراسی تساهل، تسامح و مداراست. در مرحله بعد، ضرورت نهادینه شدن دموکراسی، سازگاری و همگرایی در میان کنشگران صحنه سیاست است».

اشاره به محورهایی از آن نامه که یک دهه قبل به مناسبت پیروزی حزب شما در انتخابات مطرح شد و فرایندی که در این مدت طی شده نشان می‌دهد که بدون تحولات فرهنگی و اجتماعی و توانمند سازی جامعه از طریق تقویت و توسعه نهاد های مدنی گذار به جامعه آزاد و دموکراتیک میسر نیست و پیامد آن همانطور که شما در تونس شاهد هستید ممکن است به شرایط دیکتاتوری جدیدی منجر شود.

آموزه های قرآنی و تجربه بشری، که زنده یاد مهندس مهدی بازرگان به استناد آنها در حدود 200 اثر خود در 16 سال پس از انقلاب 57 و نهایتا در اثر «آخرت و خدا، هدف بعثت انبیاء» توضیح داده‌اند، نشان می‌دهد که برای عبور از موانع آزادی و دموکراسی در جوامع اسلامی، «جدایی نهاد دین از حکومت» ضروری است تا ارزشهای اخلاقی و ایمانی اسلام در عرصه عمومی تحقق پیدا کند و بصورت دموکراتیک زمینه های توسعه جامعه فراهم شود.

برای عبور از شرایط کنونی تونس به نظر می رسد راهبرد پیش‌رو ضمن توانمندسازی جامعه و تقویت نهاد های مدنی گفت وگو بین نخبگان و نمایندگان احزاب و گروه های اجتماعی است  تا با وفاق حول مطالبات مشترک ملی زمینه های فرهنگی و اجتماعی لازم برای گذار به آزادی، دموکراسی و توسعه فراهم شود. امیدواریم حزب «النهضه» با پایگاه اجتماعی خود بتواند در این فرایند نیز نقش موثر خود را ایفاء نماید.

محمد توسلی

دبیرکل نهضت آزادی ایران

10 اردیبهشت 1402

(30 آوریل 2023 )