راهبرد بیانیه آخر مهندس موسوی مطالبه عمومی است

 

پاسخ محمد توسلی به دو سوال خبرنگار«ایران فردا» به مناسبت پازدهمین ساگرد حصر رهبران جنبش سبز:*

راهبرد بیانیه آخر میرحسین موسوی یک مطالبه‌ی عمومی است که فرایند تحقق آن
 با توجه به شرایط کنونی باید در راستای منافع ملی ایران طی شود

1 - دلیل موجده ی حصر چه بوده که از پس ۱۴ سال و‌ جابجایی چهار دولت با گرایشات متفاوت، گشایشی در آن رخ نمیدهد؟

حصر آقایان مهندس میرحسین موسوی، حجت الاسلام مهدی کروبی و خانم دکتر زهرا رهنورد پس از انتخابات سال 88 و بازداشت‌های گسترده فعالان سیاسی، همزمان با اعتراضات مردمی در 25 بهمن 1389 اتفاق افتاده است، بنابراین برای بررسی علل حصر طولانی آنان باید به شرایط برگزاری آن انتخابات اشاره‌ای داشت. تمام دلائل و شواهد نشان میدهند که انتخابات سال 88 کاملا توسط حاکمیت مهندسی شده بود تا در دور دوم نیز آقای احمدی نژاد به ریاست جمهوری خود ادامه دهد. دلائل کارشناسی این فرایند را در بازجوئی‌های بازداشت سال 88 نوشته‌ام و در پرونده آن دوره قابل مراجعه است. در خاطرات جلد پنجم خودم نیز که هنوز منتشر نشده اما فایل آن قابل دسترسی است این مستندات آمده است.

پس از انتخابات سال 88 در اعتراض به برگزاری چنین انتخاباتی، جنبش سبز با مدیریت آقای مهندس موسوی و همراهان ایشان در ادامۀ جنبش اصلاحات شکل گرفت. اهداف آن آگاهی بخشی اعتراضی در باره انتخابات مهندسی شده و پیگیری تحقق مطالبات تاريخي مردم ايران از انقلاب مشروطه تا انقلاب اسلامی 1357 شامل: آزادی، حاکمیت ملت، عدالت و برابری، حاکمیت قانون و ...بود.  در دوم خرداد 1376 نیز گام بلندي در اين مسير برداشته شد و گفتمان اصلاح‌طلبی در پيگيري اهداف خود ضمن بهره‌گیری از روش‌هاي مسالمت‌آميز و پرهيز از خشونت‌ورزي، حرکتی به سمت جلو بوده و توسعۀ آگاهي مردم و دستيابي به شرایط عيني براي رسيدن به مطالبات نسبی مردم، دستاورد آن بوده است. حضور همۀ اقشار اجتماعی و گروه‌هاي سياسي داخل و خارج کشور و حتي كساني­كه تا كنون در انتخابات شركت نكرده بودند در دهمین دورۀ انتخابات رياست جمهوري، رخداد جديدي بود که نشان داد عموم مردم اين بار راهبرد جنبش اصلاحات را پذيرفته­اند و با حضور خود حماسۀ جديدي آفريدند.

از جهت دیگر عموم طبقات و اقشار اجتماعی با چنین حضور گسترده­ای در واقع اعتراض خود به عملكرد دولت نهم را به­شیوه­ای مسالمت‌آميز نشان دادند. مهندس موسوي در اين انتخابات روبان سبز را به­عنوان نمادی براي بيان استراتژي اصلاح‌طلبانه خود معرفي كرد و پس از انتخابات نيز جنبش سبز در راستاي همين نماد شكل گرفت. مهندس موسوي پس از برگزاری انتخابات، دیدگاه‌های خود را با صدور بيانيه‌هاي مختلف اعلام كرد و هماهنگ با آقایان خاتمي و كروبي، رهبري نمادين جنبش سبز را پي‌گرفت. البته چنين ایستادگی در قبال انحراف از قانون و نقض حقوق اساسی ملت ایران هزینه‌هایی هم در پي داشته است؛ از جمله ایجاد محدوديت‌هايي برای رهبران جنبش سبز (آقایان خاتمي، موسوي و كروبي) و نهایتا در 25 بهمن 1389محدودیت کامل بصورت حصر 14 سال گذشته برای آقایان مهندس موسوی و مهدی کروبی و خانم دکتر رهنورد. محدودیت‌های خاص نیز همواره در این دوره برای آقای خاتمی شاهد بوده‌ایم که مورد اخیر آن جلوگیری از حضور ایشان در مراسم افتتاحیه بیمارستان خانواده آقای هاشمی رفسنجانی بود.

خوشبختانه محصورین با ایمان، صداقت و ایستادگی که در کنار جنبش اجتماعی از خود نشان داده‌اند این دوره حصر طولانی را تحمل کرده و انشاءالله خواهند کرد. اما این حاکمیت است که نمی‌تواند پاسخگوی غیرقانونی و ظالمانه بودن این حصر به ویژه تداوم طولانی آن، که خلاف مصالح و امنیت ملی است، در ییشگاه خداوند و ملت ایران باشد. امید وار است هرچه زودتر زمینه‌های رفع حصر فراهم شود و از تحمیل هزینه‌های بیشتر جلوگیری بعمل آید. 

 

۲- بیانیه‌ی آخر میرحسین موسوی، مبنی بر «همه پرسی/مجلس موسسان/قانون اساسی جدید» ، آیا متناسب با ظرفیت های روانی جامعه و همچنین ظرفیت های عینی نیروهای سیاسی ایران هست؟ تحقق چنین چشم اندازی با چه ابهامات و موانعی روبروست؟

آنچه مهندس میرحسین موسوی در بیانیه خود پس از جنبش مهسا «زن –زندگی- آزادی» در سال 1401  برای همه‌پرسی تغییر یا تدوین  قانون اساسی جدید به عنوان یک راهبرد مطرح کرده است، و در آن تاکید شده که «این پیشنهاد با ابهاماتی همراه است که رفع آنها نیاز به تأمل و همکاری دارد»، راهبرد آن بیانیه، امروز یک مطالبه عمومی جامعه است، اما پاسخ به این سوال که فرایند تحقق آن با توجه به شرایط کنونی چگونه باید در راستای منافع ملی طی شود، مطرح است. به نظر راقم این سطور این فرایند در چهار دهه گذشته با راهبرد اصلاحات جامعه محور طی شده و در فرایند تحولات پس از انتخابات سال96 در انتخابات سال 1403 و ضرورتا انتخاب آقای پزشکیان گامی جدیدی برداشته شده و گام‌های بعدی نیز با تبیین و پیگیری راهبرد وفاق ملی حول مطالبات مشترک ملی برای گذار به دموکراسی برای عبور از شرایط کنونی طی خواهد شد. زیرا برای گذار به دموکراسی راهی جز اصلاح یا تغییر این قانون اساسی وجود ندارد.

برای تبیین تاریخی این فرایند یادآوری می‌کنم که مواضع نهضت آزادی ایران در چهار دهه گذشته و مجموعه آثار مهندس بازرگان در 16 سال پس از انقلاب در راستای همین فرایند گذار با واقع بینی متناسب با شرایط و در راستای منافع ملی، طی شده است. محور اصلی آثار مهندس بازرگان آگاهی بخشی و نشان دادن این راهبرد است که نهایتا در سال 1371 اثر«آخرت و خدا هدف بعثت انبیاء» و ضرورت «جدائی نهاد دین از حکومت» ارائه شده است. نهضت آزادی ایران نیز ازجمله در نشریه پژوهشی «تفصیل و تحلیل ولایت مطلقه فقیه» که در سال 1367  منتشر شد و طی آن اضافه شدن اصل ولایت مطلقه فقیه به قانون اساسی را خلاف مبانی قرآن، سنت ، عقلانیت و تجربه بشری و در تضاد با منافع ملی دانسته و به همین علت در انتخابات سال 1368 به چنین قانون اساسی رأی نداد و دلائل خود را نیز طی چند بیانیه ارائه کرد.

بنابراین با توجه به بحران مشروعیت و بحران‌های مختلف در عرصه‌های داخلی و بین‌المللی که امروز در سطح جامعه آشکار است، راه حلی جز بازگشت به مردم و مطالبات آنان وجود ندارد. لازم به یادآوری است که در سال 1357 آقای خمینی در نوفل‌لو‌شاتو همان مطالبات مردم از انقلاب مشروطه را مطرح کردند و مردم در 12 فروردین سال 1358 به استناد آن وعده‌ها  98 درصد به جمهوری اسلامی رأی دادند، امروز برای اصلاح انحرافی که متاسفانه با اضافه شدن اصل ولایت فقیه در سال 58 و اصل ولایت مطلقه فقیه در سال 68 به قاتون اساسی به وجود آمده هیچ راه حلی جز بازگشت به همان مطالبات و ضرورت اصلاح یا تغییر قانون اساسی که باید در همه پرسی، با توجه به شرایط و امکانات، مشخص شود وجود ندارد.

بنابراین آنچه در بیانیه آخر آقای مهندس میرحسین موسوی آمده مطالبه عمومی اکثریت قاطع جامعه امروز است که بصورت پیشنهاد راهبردی مطرح شده و زمینه‌های اجرایی آن می‌تواند طی فرایندی که درحال طی شدن است، در راستای منافع ملی و دستیابی به وفاق ملی، پیگیری شود.

*پاسخ محمد توسلی به دو سوال خبرنگار« ایران فردا» - 19/11/1403