راهکار افزایش قیمت بنزین

راهکار افزایش قیمت بنزین

محمد توسلی

در روز های اخیر موضوع افزایش قیمت بنزین از طریق دو نرخی کردن آن از زبان مسئولان دولت در رسانه ها بازتاب گسترده ای داشته است. برخی از مدیران دولت مخالفت خود را با افزایش قیمت بنزین به علت عدم کشش مردم در شرایط کنونی ابراز داشته اند. نظر به اینکه موضوع قیمت بنزین با معضل ترافیک و آلودگی هوای شهرها از یک سو و از سوی دیگر با اقتصاد شهری و معیشت مردم ارتباط تنگاتنگی دارد در این جا نظرات و پیشنهاد کارشناسی خود را ارئه می کنم. به امید آن که مورد توجه قرار گیرد و راهکار واقع بینانه به موقع انتخاب و مورد عمل قرار گیرد. برای رعایت اختصار در این یادداشت حتی‌المقدور از ذکر آمار و ارقام صرف نظر می کنم و صرفا به مفاهیم ضروری به اختصار اشاره می شود.

1-    سامانه حمل و نقل شهری ما با نگاه خودرو محور با چالش های جدی روبروست. کمبود تسهیلات
حمل و نقل عمومی، عرضه تسهیلات شهری برای خودرو سواری، تسهیلات برای تولید و واردات
خودرو سواری، عرضه بنزین با یارانه زیاد و ارزان تر از قیمت آب معدنی و... بطور طبیعی مردم برای جابجایی روزمره خود اجبارا  وابسته به خودرو سواری با هزینه بالای آن بوده و ناچار به پذیرش تبعات آن از جمله اتلاف وقت روزانه در ترافیک، خسارت های مالی و جانی ناشی از تصادفات و مشکلات
زیست محیطی و آمار بالای مرگ و میر شهروندان ناشی از آلودگی هوا هستند.

2-    راهکار شناخته شده جهانی برای کاهش این چالش جدی مدیریت شهری؛ تقویت و توسعه حمل و نقل عمومی( شامل اتوبوس رانی و مترو) برای سفر های متوسط و طولانی شهری، ایجاد و توسعه تسهیلات دوچرخه رانی برای سفر های کوتاه و متوسط شهری و تقویت تسهیلات پیاده روی برای سفر های کوتاه شهری است.  در کشور های توسعه یافته و در حال توسعه با چنین راهکارهایی ضمن کاهش هزینه های عمومی دولت و تامین سلامت زندگی شهروندان،  هزینه های زندگی آنان را بطور قابل ملاحظه ای کاهش داده اند. اگر بر اساس این واقعیات ملموس در شرایط کنونی سرمایه های انسانی و ملی در معرض مخاطره قرار دارند برای جلوگیری از هدر دادن این سرمایه ها، ضرورتا باید با عزم ملی به فکر یک سرمایه گذاری بزرگ ملی باشیم.

3-    این سرمایه گذاری ملی می تواند از طریق افزایش تدریجی قیمت بنزین و اختصاص افزایش قیمت در حساب جداگانه و مشخص دولت برای تقویت و توسعه  تسهیلات حمل و نقل شهری به ویژه حمل و نقل عمومی مورد استفاده قرار گیرد.   منابع مالی بدست آمده از اجرای چنین برنامه راهبردی با حذف تدریجی یارانه بنزین، که حدود 75 در صد قیمت واقعی آن است و توسط بودجه عمومی کشور تامین می شود، می تواند در خدمت اقتصاد شهری و سلامت شهروندان و اصلاح  گردش اقتصادی کشور قرار گیرد.

صرفا برای روشن شدن ابعاد اقتصادی چنین اقدام راهبردی یادآوری می کند که اگر مصرف روزانه بنزین
 90 ملیون لیتر و قیمت تمام شده بنزین حداقل 3 هزار تومان باشد ( قیمت واقعی 3 تا 7 هزار تومان)،
 مبلغ یارانه پرداخت شده در سال بالغ بر 65 هزار میلیارد تومان  می شود که  حدود دو برابر بودجه مصوب عمرانی کل کشور است.

4-    با توجه به این که افزایش قیمت بنزین موجب بالارفتن میزان تورم در شرایط حساس کنونی خواهد شد برای جلب همکاری و رضایت شهروندان ابتدا باید در سطح کارشناسی و مدیریت کشور اجرای این برنامه  راهبردی با مردم درمیان گذارده شود و با طرح ابعاد مختلف این برنامه راهبردی و پیامد های آن
در زندگی روزمره مردم زمینه های لازم برای آگاهی آنان فراهم شود. در چنین شرایطی است که مردم
 با رضایت افزایش تدریجی قیمت بنزین را می پذیرند زیرا اطمینان پیدا  میکنند که افزایش قیمت بنزین تنها صرف توسعه تسهیلات حمل و نقل شهری و تامین سلامت زندگی آنان خواهد شد.

5-    اگر چنین فرایندی طی شود، نویسنده بر این باور است که با همکاری دولت و مردم گام جدیدی نه تنها برای حل یکی از مشکلات جدی شهر های کشور و بطور کلی حمل و نقل شهری و بین شهری برداشته خواهد شد، بلکه بستری برای گفت و گوی ملی و گشودن راهکارهایی برای سایر مشکلات کشور
در شرایط کنونی فراهم خواهد شد. ان شاء الله.

منبع: سازندگی – 2 آبان 97