استقبال از سفر گزارش‌گر سازمان ملل به ایران

 

بسمه تعالی

استقبال از سفر گزارش‌گر سازمان ملل به ایران

در باره آثار تحریم‌های اقتصادی و سیاسی

دفتر حقوق بشر سازمان ملل متحد با انتشار بیانیه‌ای رسمی، خبر از سفر گزارش‌گر ویژه در «امور تحریم‌های قهری و یک‌جانبه» داده است. بر این اساس، خانم آلینا دوهان ماموریت دارد تا با بررسی آثار و پیامدهای مخرب و غیرانسانی تحریم‌های اقتصادی و سیاسی که در طول چهار دهه گذشته، وضعیت معیشتی شهروندان ایرانی و حقوق شهروندی در این کشور را تحت تاثیر قرار داده است و نیز از طریق گفتگو و دیدار با نمایندگی‌های سازمان ملل، سایر سازمان‌های بین‌المللی و منطقه‌ای، موسسات مالی بین‌المللی، نمایندگان دیپلوماتیک و شخصیت‌ها و نهادهای حقوق بشری فعال و مستقل در ایران، گزارش خود را تکمیل و به مقامات سازمان ملل متحد جهت طرح در شورای حقوق بشر یا مجمع عمومی ارایه کند. بدیهی است که حتی چنان‌چه این گزارش نتواند عملاً به تغییراتی عینی در برنامه‌های تحریمی دولت‌های قدرتمند به ویژه آمریکا و کاهش یا رفع تحریم‌های ظالمانه نیانجامد، اما لااقل در آگاهی‌بخشی به افکار عمومی و نشان دادن ابعاد غیرانسانی و تلاش برای بازنگری در این گونه تحریم‌های رایج، موثر خواهد بود.

متاسفانه در روزهای اخیر و در واکنش به موضوع این سفر، سخنانی غیرمسئولانه از سوی بخشی از اپوزیسیون حکومت ایران یا معدودی از کنشگران حقوق بشری شنیده می‌شود که بنا بر دلالت‌های سیاسی، با این سفر ابراز مخالف کرده و با توصیه و نامه‌نگاری به مقامات سازمان ملل، خواهان توقف یا منوط دانستن این برنامه به حضور گزارشگر ویژه حقوق بشر در ایران شده‌اند. این مواضع، فارغ از هر نیتی که داشته باشد، سبب دامن زدن به تداوم فشارهای سنگین اقتصادی و به رسمیت شناختن ساختار تحریم‌های ظالمانه‌ای می‌شود که تنها حاکمیت ایران را به مضیقه نمی‌اندازد و بلکه در مراتبی بیشتر، حقوق اساسی و کرامت انسانی ملت ایران را در حداقلی‌ترین شرایط نیز نادیده انگاشته و معیشت مردم و مخصوصاً طبقات فقیر را با محرومیت بیشتری مواجه می‌سازد.

نباید فراموش شود که توافق برنامه جامع هسته‌ای «برجام» با آن فرآیند حصول دشوار، چگونه و به دست چه کسانی و کدام دولت‌ها چنین تضعیف و بی ثمر شد. حافظه تاریخی گواهی می‌دهد که دولت ترامپ  برخلاف گزارش‌های مستمر و مستند آژانس بین‌المللی هسته‌ای که تنها مرجع رسمی مورد تایید سازمان ملل متحد در حوزه مسایل هسته‌ای به شمار می‌رود و همواره بر عدم انحراف ایران از تعهداتش از برجام تاکید داشت، یک‌جانبه و غیرمسئولانه از توافق برجام خارج شد و آن را نقض کرد. بنابراین، خروج آمریکا از برجام که متاثر از تصمیم نئومحافظه‌کاران مستقر در کاخ سفید و متکی بر حمایت‌های ویژه لابی‎های سعودی و اسراییل و تشویق توامان طیف‌هایی از اپوزیسیون برانداز صورت گرفت، فاقد مبانی حقوق بین‌المللی و عرف جاری در این عرصه است.  

 نهضت آزادی ایران به عنوان نخستین حزب ملی و اسلامی که در مرامنامه خویش در سال 1340 باور به مبادی حقوق بشر و دموکراسی را اعلام داشته است، یادآوری می‌کند که در طول چهار دهه گذشته، اعمال تحریم‌های شدید اقتصادی و سیاسی نه تنها بر رعایت موازین حقوق بشری و تامین حقوق اساسی ملت اثر مثبت نداشته است، بلکه زمینه‌ساز تعمیق بحران‌های متعدد اقتصادی و اجتماعی شده و به تبع آن، امنیتی‌تر شدن فضای جامعه، غیرشفاف‌تر شدن نظام مدیریت مالی کشور و همچنین سرخوردگی مردم از سازوکارهای مدنی را به همراه داشته است.

نهضت آزادی ایران اعلام می‌کند که پیامد تحریم‌های بین‌المللی ایران که به ویژه پس از خروج یکجانبه دولتمردان آمریکایی به شدت اوج گرفت، هرگز بر نحوه رفتار، اراده سیاسی و ساختار تصمیم‌سازی‌های کلان حاکمیت ایران در عرصه‌های داخلی و جهانی اثر مثبتی ایفا نکرده است و مهم‌ترین قربانیان این تحریم‌ها نه اقتدارگرایان حاکم و بلکه ملت ستمدیده ایران بوده‌اند. تحریم‌های شدید اقتصادی و سیاسی ایران در کنار بحران کارآمدی حاکمیت در طول چهار دهه گذشته، منجر به تضعیف مستمر ظرفیت‌های مادی و معنوی طبقه متوسط شهری به عنوان مدافع و مروج حقوق بنیادین انسانی و به حاشیه راندن شهروندانی شده است که از انقلاب مشروطه به این سو، زمینه رشد آگاهی، افزایش شاخص‌های رفاه، ارتقای نهادهای مدنی و توسعه اقتصادی - سیاسی را فراهم کرده‌اند و اینک، با ابتلا به دغدغه معاش و عدم برخورداری از حداقل ضرورت‌های اقتصادی، از فرآیند نهادسازی موثر فاصله پیدا کرده‌اند.

نهضت آزادی ایران ضمن آنکه خود را در خط مقدم نقد عملکرد حاکمیت در عرصه سیاست خارجی و اداره کشور می‌داند، نسبت به ادامه تحریم ها و تبعات سوء سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و حتی اخلاقی آن هشدار می دهد و هرگونه مخالفت با وقوع این سفر را در تعارض با ارزش‌ها، موازین و معیارهای حاکم بر اعلامیه جهانی حقوق بشر و سایر اسناد حقوق بشری می‌داند و این مواضع را دلالت بر سوءاستفاده از مفهوم حقوق بشر و در راستای برنامه و رویکردی سیاسی تلقی می‌کند.

نهضت آزادی ایران با استقبال از سفر نماینده ویژه سازمان ملل متحد برای بررسی آسیب‌های ناشی از تحریم‌های قهری علیه ایران، به حاکمیت توصیه می‌کند که به خودداری از پذیرش گزارش‌گر ویژه سازمان ملل متحد در امور حقوق بشر پایان دهد و زمینه ارتقای وضعیت حقوق بشر در ایران و اعتمادزایی در عرصه بین‌المللی را فراهم آورد.

نهضت آزادی ایران

۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۱