دغدغه های امروز طالقانی

دغدغه های  امروز طالقانی

محمد توسلی

در سی و نهمین سالگرد درگذشت زنده یاد آیت الله سید محمود طالقانی (1358 -1286) که طنین صدای گفتمان ایشان و یاران دیرینشان چون زنده یاد مهندس بازرگان به ویژه در شرایط کنونی جامعه  شنیده می شود؛ مایلم یکی از دغدغه های راهبردی آن مرحوم را مورد تاکید قرار دهم.  طالقانی بر پایه آموزه های قرآنی همواره بر مفهوم راهبردی «شورا» و کرامت و شخصیت دادن به انسان که بایستی بر سرنوشت خود در اداره جامعه مشارکت و حاکمیت داشته باشد؛ در آثار و سخنرانی های خود تاکید کرده است. همه به یاد داریم در همان ماه های بعد از پیروزی انقلاب که در بسیاری از شهر ها با بحران های اجتماعی روبرو بودیم او با تاکید بر آموزه های قرآنی پیشنهاد تشکیل شورا ها و سپردن کار مردم به دست مردم را مطرح کرد و در همین راستا در چند شهر از جمله سنندج انتخابات شورا برگزار شد و با مشارکت مردم در آن  شرایط ملتهب آرامش به وجود آمد. در شهر تهران نیز در اردیبهشت ماه سال 58 اولین انتخابات شوراها زیر نظر وزارت کشور در 15 گود جنوب شهر که پایین ترین لایه های اجتماعی به لحاظ فرهنگی و اقتصادی در آن ها ساکن بودند، برگزار شد. با همکاری و مشارکت نمایندگان منتخب همین گودنشینان کار سنگین کمک رسانی و جابجایی گود نشینان فراهم شد، که گزارش تفصیلی آن قبلا منتشر شده است. با چنین نگاه راهبردی با نگرانی های که طالقانی از روند شکل گیری تحولات در ماه های بعد از انقلاب داشت و احساس خطری که می کرد در خطبه های آخرین نماز جمعه که به مناسبت سالروز شهدای 17 شهریور در بهشت زهرا برگزار شد بر همین راهبرد تاکید کرد و گفت: 

« مسئله شورا از اساسی ترین مسائل اسلام است. خداوند حتی به پیغمبرش با آن عظمت می گوید با مردم مشورت کن و به این ها شخصیت بده، تا بدانند که مسئولیت دارند و متکی به شخص رهبر نباشند. ...گروه ها و افراد دست اندر کار شاید این طور تشخیص دادند که اگر شورا تشکیل شود دیگر ما چه کاره هستیم؟ هیچ، شما بروید دنبال کارتان. بگذارید این مردم مسئولیت پیدا کنند...خود رأیی و خود خواهی راکنار بگذاریم. گروه خواهی، فرصت طلبی و تحمیل عقیده یا خدای نخوسته استبداد زیر پرده دین را کنار بگذاریم. بیایید با مردم، با دردمندان، با رنج کشیده ها و با محرومان باشیم..» ( کتاب اندیشه های طالقانی صفحه 244– به کوشش مرحوم محمد بسته نگار)   

آیا در شرایط کنونی جامعه که با بحران های متعددی روبرو هستیم این پیام راهبردی طالقانی برای تقویت امید، اعتماد و مشارکت عمومی برای رویارویی با چالش های پیش رو راهکار واقع بینانه ای نیست؟ اگر این چنین است، چرا لایحه مدیریت یکپارچه شهری که در  سال 1393 در وزارت کشور دولت آقای روحانی تهیه شد و دو همایش هم برای دریافت اظهار نظر کارشناسان برگزار شد، که پیامد اجرایی شدن آن سپردن کار مردم به دست مردم در سطح کشور و کوچک و چابک شدن دولت خواهد شد؛ به دست فراموشی سپرده شده است؟! آیا برای گشودن بسیاری از مشکلات کلان کشور نباید از ظرفیت و راهکار های پیش بینی شده در قانون اساسی از جمله اصل 59 آن در خصوص «همه پرسی»، برای جلب مشارکت  و اعتماد مردم بهره گرفت؟ سوالات و انتظاراتی این چنین که امروز بطور گسترده در جامعه مطرح است نگرانی ها، دغدغه ها و نگاه راهبردی زنده یاد طالقانی را در همان ماه های بعد از پیروزی انقلاب به وضوح نشان می دهد. 

منبع: سرمقاله اعتماد – 19 شهریور 97