سياست ورزي
هاشمي رفسنجاني
محمد توسلی
الگوی سياست ورزي مرحوم آيت الله هاشمي
رفسنجاني ريشه در خصوصيات شخصي روستایی او، آموزشهاي حوزوي، تاثير پذيري از
ديدگاههاي آيت الله خميني در جريان نهضت روحانيت و جو فرهنگي و سياسي چپ انقلابي
حاكم بر فضاي سياسي بعد از پيروزي انقلاب و سرانجام فضاي سياسي بعد از دوم خرداد
سال 1376 دارد. مرحوم هاشمي با برخورداري از هوش، زيركي و فرصت شناسي و قدرت
تجزيه و تحليل بالا در هر مقطعي متناسب با شرایط و ديدگاههاي ايماني خود عمل كرده
است و در اين رابطه بايستي او را سياست مداري با عقلانیت و عملگرا توصيف كرد.
آقاي هاشمی يكي از شخصيتهاي اصلي
تاثيرگذار در سياست هاي چهار دهه بعد از انقلاب بوده است. شايد بتوان اين دوران را
در دو بخش مورد ارزيابي قرارداد. بخش اول؛ در كنار رهبر فقيد انقلاب براي استقرار
نظام جمهوري اسلامي و به دست گرفتن قدرت توسط روحانيون و بطور طبيعي ترد و نفي
معارضان نظام و حتي منتقدين قانوني است. اين سخن مرحوم هاشمي در مجلس اول به آقاي
دكتر ابراهيم يزدي كه ما " اشتباه شاه را كه به مردم آزادي داد تكرار نخواهيم
كرد" شايد محور ديدگاه سياست ورزي ايشان در اين دوره باشد. در شرايطي كه
فرهنگ چپ انقلابي در سپهر سياسي ايران حاكم است و" آزادي" را کالای لوکس
تلقي ميكردند و محور اصلي سياست ورزي بر محكوميت امپرياليسم آمريكا متمركز بود،
بطور طبيعي توسعه سياسي، آزادي و حاكميت ملت كه در اصول قانون اساسي نيز تصريح شده
است، كمتر مورد توجه و تاكيد قرار گيرد. در مقابل توسعه اقتصادي و تمركز امور در
دولت و ملي كردن صنايع و بسياري از خدمات در درون دولت قرار ميگيرد. نگاه مرحوم
هاشمي در دوره رياست جمهوري به سياست و
انتخاب همكاران و مديريت از بالا از ويژگي سياست ورزي در اين دوره محسوب ميشود.
به رغم خدمات دوران سازندگي كه در اين دوره صورت گرفته است، اما توسعه فرهنگي،
اجتماعي و سياسي و جلب همكاري مردم در امور در پايينترين سطح خود قرار دارد.
پيامد آن تورم بالا، شكاف طبقاتي و رشد بی رویه نهادهاي اقتصاد دولتي و نيمه
دولتي در اين دوره كاملاً محسوس است. پيامد شرايط سیاسی اجتماعي دو دهه اول در
دوم خرداد 76 با راي اعتراضی مردم به روند گذشته و انتخاب آقاي سيد محمد خاتمي با
راي بالا و با تاكيد بر برنامه های توسعه
سياسي است. دستاوردهاي دو دوره رياست جمهوري با گفتمان اصلاحات، نگاه آقاي هاشمي
را به تدریج متحول ساخت و در مقاطع مختلف از اين سياستها حمايت كردند. مصاحبه
مطبوعاتي ایشان با خبرنگاران داخلي و خارجي در ديماه سال 1378 كه براي شفاف سازي و
توضیح عملكرد در دو دهه گذشته او صورت گرفت در اين راستا قابل بررسي است. وي با
سياست هاي عوامگرايانه دو دوره بعدي ریاست جمهوری آقاي محمود احمدي نژاد كه
پيامدهاي سوئی در عرصههاي فرهنگي، اجتماعي، اقتصادي و سياسي در پي داشت؛آقاي
هاشمي همواره در کنار ملت ايستاد و از مطالبات مردم و اجراي قانون اساسي حمايت
نمود. مواضع مرحوم هاشمي در جريان انتخابات سال 1388 و رياست جمهوري سال 1392 و خبرگان
رهبری و مجلس در سال 1394 و حمايت بي دريغ از برنامه هاي آقاي دكتر روحاني به رغم
فشارهايي كه بر او و خانوادهاش وارد شد و با صبوري و مراعات اخلاق و قانون مداری ایستادگی
کرد؛ گوشه اي از رفتار سياسي آقاي هاشمي است که زمينه هاي حضور گسترده مردم قدر
شناس را در مراسم تشييع جنازه آن مرحوم فراهم ساخت.
مشی عقلانیت سیاسی و مدارای مرحوم
هاشمي ميتواند الگويي براي همه سياست
ورزان باشد تا با پيگيري مطالبات تاريخي ملت ايران، در چارچوب قانون در كنار ملت
قرار گيرند و با تقویت زمينه هاي وفاق ملي
و همدلي در سطح مديران و شهروندان؛ امكان اجراي برنامه هاي توسعه پايدار فراهم شود.
منبع: روزنامه اعتماد 23 دی 1395( متن
کامل )
No comments:
Post a Comment