گزارش سخنراني مهندس محمد توسلي

گزارش سخنراني مهندس محمد توسلي

در انجمن اسلامي دانشجويان دانشگاه صنعتي اصفهان

 

به نام خدا

آقاي مهندس محمد توسلي عضو  شوراي مركزي نهضت آزادي ايران ، روز شنبه 83/7/18 در دانشگاه صنعتي اصفهان بنا به دعوت انجمن اسلامي  اين دانشگاه ، به بررسي تاريخي جنبش دانشجويي در برهه  زماني 1332 تا 1339 پرداختند .

مهندس توسلي اين دوران را يكي از حساس ترين سالهاي  تاريخ معاصرايران  عنوان كرد كه مي‌تواند تجربه و آموزش و عبرت خوبي براي دانشجويان امروز باشد . وي براي تشريح اين دوران، نخست ، تصويري از فضاي سياسي جهان ارائه داد و به اوضاع دو بلوك شرق و غرب پس از جنگ جهاني دوم اشاره كرد و ويژگي هاي تاريخي آن را ذكر نمود و اين تغييرات  را هم زمان با شكست استعمار انگليس  در هند و ملي شدن صنعت نفت در ايران و شكست فرانسه در الجزاير و آغاز اقتدار آمريكا در جهان دانست .

هم چنين  به دوانقلاب پيروز- انقلاب الجزايروكوبا – ودو جنبش پيروز اين دوران اشاره نمود،  يکي پيروزي آزادي خواهان به رهبري دكتر مصدق  و ملي شدن صنعت نفت در ايران  و ديگري ملي‌شدن كانال سوئز در مصربه رهبري جمال عبدالناصر .  دو سركوب بزرگ نيز در برابر اين جنبش ها رخ داد : سرکوب نهضت  ملي ايران  دركودتاي 28 مرداد 32 و سركوب جنبش گواتمالا . بعلاوه اشاره شدكه در تقابل دوايدئولوژي شرق و غرب دو جنگ كره و هندوچين رخ‌داد.

وي با اشاره به شرايط و زمينه هاي باز توليد استبداد در دوره انقلاب مشروطه به ويژگيهاي سياسي ايران در زمان دكتر مصدق كه منجر به كودتا و باز توليد استبداد گرديدرا اينگونه بيان نمود  : ضعف تشكيلاتي و تفرقه آزادي خواهان ونيروهاي ملي ، همكاري پايگاههاي استبداد " دربار" وحاميان آن با بيگانگان موجب يأس و بي تفاوتي مردم گرديد. در اين دوران دو جريان چپ و راست افراطي (حزب توده و فدائيان اسلام ) با ايجاد تشنجات و بحرانهاي پيوسته عامل مهمي در ايجاد فضاي  بد گماني و بي‌تفاوتي در جامعه بودند تا زماني كه كودتا به وقوع پيوست .

مهندس توسلي اصلي ترين اقدام حكومت جهت سركوب و بازدارندگي رشد مبارزات مردم رابعد از كودتا :

1- بازداشت ، تشكيل دادگاه نظامي ، محاكمه ي مصدق و تبعيد او

2- دستگيري و اعدام دكتر فاطمي

3- بازداشت و محاكمه نيروهاي ملي و فعالان سياسي و جدا كردن آنها از جامعه

4- سركوب مطبوعات دانست .

وي به چگونگي بوجود آمدن نهضت مقاومت ملي اشاره كرد و اين دوران را به سه مرحله تقسيم نمود :

1-  از29 مرداد سال 32 تاپايان سال 33 دوران شكوفايي و فعاليت گسترده نهضت مقاومت ملي .

2-  از  فروردين 34 تا شهريور 36  دوران دستگيري و سركوب .

3-  از شهريور 36 تا تير 39  تشكيل و فعاليت جبهه ملي دوم.

مهندس توسلي دستاوردهاي نهضت مقاومت ملي را روشن نگهداشتن چراغ اميد و مقاومت ومبارزه، جلوگيري از مشروعيت رژيم كودتا و واگذاري امتيازات به بيگانگان به ويژه نفت وكادر سازي دانست كه در سال 39 ابتدا جبهه ملي دوم وسپس نهضت آزادي ايران را تأسيس كردند و بستر تداوم مبارزات اصيل ملي و اسلامي را تا كنون پايه گذاري كردند

 وي در توضيح عملكرد وويژگيهاي جنبش دانشجوئي دراين دوره ابتدا جريانات عمده فکري پس از شهريور 20 را حول سه محوراصلي برشمرد:

1-  جريان ماركسيستي

2-  جريان نيروهاي ملي .

3- جريان اسلامي شامل جريان اسلام سنتي و جريان روسنفكران ديني ونقش جريان مؤثردر جنبش دانشجوئي در اين دوره را كه هماهنگ با نهضت مقاومت ملي عمل ميكرد نشان داد .

 مهندس توسلي بنيانگذاران كميته دانشگاه را در نهضت مقاومت آقايان حيدررقابي (هاله)، ابراهيم يزدي ،مصطفي چمران ،باقر رضوي ،مسعود حجازي ،عزت الله سحابي وعباس شيباني معرفي كرد كه عموما از نيروهاي ملي و اسلامي هستند. وي همچنين رابط نهضت مقاومت با كميته دانشگاه را مرحوم رحيم عطائي معرفي كرد كه تحليلهاي سياسي وي در سطح حوزههاي دانشجوئي ارائه مي‌شد.مرحوم عطائي در سال 40مسئول آموزش سياسي نهضت آزادي ايران بود. نهضت آزادي ايران كه به وسيله آيت الله طالقاني ، مهندس بازرگان و دكتر سحابي در سال 1340 تاسيس شد در ادامه جريان روشنفكران ديني ا ست كه بعد از شهريور 20آغاز شده است.

وي  به علل قوت گرفتن مبارزات در سال 32 اشاره كرد وبه دو موضوع مهم استقلال جنبش دانشجوئي واستقلال مديريت دانشگاه پرداخت واضافه كرد كه هزينه مبارزه حد اكثرچند روز يا چند هفته بازداشت بود ودانشجو بعد از آزادي با استقبال دانشجويان و مديريت دانشگاه به تحصيل خود ادامه مي داد .

مهندس توسلي ،16 آذر ماه سال 32را كه در سال 1340روز جهاني دانشجو نام گرفت در تداوم جنبش دانشجوئي در سالهاي بعد مؤثر دانست واضافه كرد كه در16 آذرسال 39  راهپيمائي عظيمي در دانشگاه انجام شدومقدمه گسترش فعاليتهاي دانشجوئي در سالهاي بعد گرديد.

مهندس توسلي در ادامه صحبت خود به عملكرد وويژگيهاي انجمن اسلامي دانشجويان در اين دوره پرداخت و ضمن اشاره به سوابق تاريخي گفت:انجمن ها همواره سعي مي  كردند در فعاليت هاي سياسي روز مستقيما شركت نكرده ودر جو آرام و بدون تنش ، شخصيت فكري واجتماعي خود را بسازند با استقلال فكر كنند و تحليل مستقل داشته باشند ضمن اينكه با جريانهاي مبارزواحزاب سياسي در دانشگاه همكاري مؤثر داشتند .

در پايان ايشان درجمع  بندي  به چند نكته اشاره كردند :

1-             اولين عاملي كه باعث موفقيت جنبش دانشجوئي  شد ، هماهنگي آن با جنبش عمومي مردم ايران بود

 2- جنبش دانشجويي بايد مستقل عمل كند ، جنبش دانشجوئي كه بخواهد به  كسي يا گروهي وابسته باشد ابتر است .3- اهداف و  آرمانهاي جنبش دانشجويي در اين دوره مقابله با استبداد ، وآزاديخواهي ، استقلال و دموكراسي است که در راستاي همان مطالبات تاريخي ملت در انقلاب مشروطه بوده است .4-نقش و جايگاه انجمنهاي اسلامي دانشجوئي بستر توسعه روشنفكري ديني بوده است وامروز انجمنها براي حفظ سلامت و پويائي خود بايستي به هويت تاريخي خود برگردند.

 در پايان سوالاتي پيرامون مباحث ياد شده مطرح شد .  در ضمن پاسخ به سوالات ، مهندس توسلي بر ضرورت استقلال مديريت دانشگاهها تاكيد نمود ويكي ازعلل عدم موفقيت جنبش دانشجويي عصر حاضر را  عدم استقلا ل آنها ارزيابي نمود و گفت بر اساس مباني علمي براي ضربه زدن به مديريت هر سازماني كافي است ساختار موازي در مديريت آن سازمان ايجاد شود .