آیا روحانی رئیس جمهور آینده ایران خواهد بود؟

نظرخواهی "اندیشه پویا" از تحلیلگران سیاسی

آیا روحانی رئیس جمهور آینده ایران خواهد بود؟

محمد توسلی

اندیشه پویا: سال 1396، سال انتخابات است و دولت تدبیر و امید، در پایان چهارمین سال حکمرانی خود، د ر آستانه آزمونی دوباره قرار دارد. هنوز مشخص نیست آیا حسن روحانی که عملکردش به رأی بسیاری از صاحب نظران، و در  قیاس با عملکرد هشت ساله رئیس جمهور پیشین، ثبات و عقلانیت در مدیریت کشور را تقویت کرده برای چهار سال دیگر نیز سکان هدایت کشور را به دست بگیرد. در بررسی کارنامه دولت در عرصه‌های مختلف سیاست، اقتصاد و فرهنگ، برخی ناظران از منظری بسنده‌گرایانه و با برشمردن موانع پیش روی دولت، کارنامه دولت را فراتر از حد انتظار ارزیابی می‌کنند و برخی دیگر با برشمردن ناکامی دولت در تحقق برخی وعده‌های سیاسی و اقتصادی، ارزیابی قابل قبولی از کارنامه دولت ندارند. اندیشه‌پویا با طراحی یک نظر خواهی با شرکت  تحلیلگران سیاسی و اقتصادی، کارنامه دولت یازدهم و چشم‌انداز انتخابات پیش رو را به بررسی گذاشته است.

1-   مهم‌ترین نقطه قوت و مهم‌ترین نقطه ضعف رییس‌جمهور چه بوده است؟

مهمترین نقطه قوت رئیس جمهور بیش از سه دهه تجربه در عرصه های مختلف مدیریت کشور، انتخاب همکاران و مشاوران عموما شایسته، شناخت چالش های موجود و داشتن نگاه راهبردی با تاکید بر قانون، برای رویاروئی با این چالش هاست. بعلاوه، آشنائی با فرهنگ و دانش بشری که در دوران تحصیل خارج از کشور کسب کرده اند و همچنین آشنائی با فرهنگ حوزه و روحانیت و تعامل با آن ها، نقطه قوت دیگر ایشان است. موارد مذکور در برنامه های دولت و اظهارنظر های شجاعانه و شفاف در خصوص برخی از مبرمترین چالش های کنونی کشور در زمینه مسائل سیاست خارجی و داخلی چون برجام و ریشه های چالش های اقتصادی و نهادهائی که در امر قاچاق کالا دست دارند، بسیار برجسته است.

شاید مهمترین نقطه ضعف رئیس جمهور تأثیرات باقیمانده ازخصلت های فرهنگی حوزه در زمینه مدیریت و کار جمعی با همکاران خود و ارتباط با مردم است. در این زمینه میتوان ضعف رسانه ای و آگاهی رسانی در خصوص مشکلات به مردم را مورد تاکید قرار داد. بعلاوه، تعهداتی که رئیس جمهور در برنامه های انتخاباتی خود در زمینه رفع موانع توسعه سیاسی و آزادی های اساسی مردم مطابق قانون اساسی مطرح کردند، هنوز محقق نشده است. هر چند محدودیت ها  نسبت به دولت گذشته به مراتب کمتر شده و مردم راحت تر نفس می کشند اما تا شرایط مورد انتظار فاصله زیادی است که امید است طی شود.      

2- قوی‌ترین چهره در دولت روحانی چه کسی بوده است؟

قوی ترین چهره دولت روحانی آقای محمد جواد ظریف است که با کار کارشناسی و فشرده با تیم همراه خود توانستند با واقع بینی و در راستای منافع ملی اقدام تاریخی برجام و مذاکره با شش کشور بزرگ جهانی را به سر انجام برسانند و مخاطرات تداوم تحریم ها را از سر ملت ایران دور کنند و زمینه های رفع مشکلات اقتصادی فراهم شود. البته اگر بخواهیم در عرصه سیاست داخلی قوی ترین وزیر را هم معرفی کنیم قطعا بایستی از مهندس بیژن زنگنه وزیر نفت دولت روحانی نام ببریم که نقش مهمی در ساماندهی و مدیریت صنایع نفت و گاز که به لحاظ اقتصادی حساس و مهم هستند، ایفا کرده اند.

3- ضعیف‌ترین چهره در دولت روحانی چه کسی بوده است؟

با توجه به این که گزارش عملکرد بقیه وزارت خانه ها بطور شفاف ارائه نشده است، اظهار نظر روشن و شفاف در این خصوص مقدور نیست. اما شاید عملکرد آقای دکتر فرهادی که در شرایط خاصی پس از برکناری آقای دکتر  فرجی دانا، انتخاب شدند و شرایطی که امروز در دانشگاه ها حاکم است به توان دست کم ایشان را به عنوان چهره ضعیف دولت قلمداد کرد.   

4-آیا با پیروزی ترامپ، روحانی همچنان می‌تواند با کارت دیپلماسی، در پیش‌برد برنامه سیاسیِ خود بازی کند؟

بله، اتفاقا دیپلماسی در شرایط بحرانی کنونی و شرایط جدیدی که در دوران ترامپ در آمریکا آغاز شده بسیار حساس تر و ضروری تر از دوران قبل است. زیرا باید بتوانند با استفاده از فرصت هایی که در منطقه و در سطح جهانی وجود دارد؛ تهدید های مطرح را مدیریت کنند تا تامین امنیت و منافع ملی امکان پذیر شود.

5-   به جز برجام، مهمترین دستاورد دولت روحانی در چهار سال گذشته چه بوده‌است؟

تامین امنیت، آرامش، شفافیت و امید بیشتر در فضای داخلی کشور نسبت به دولت گذشته و همچنین کاهش تورم و افزایش رشد اقتصادی از دستاوردهای مهم دولت بوده است. البته با توجه به هزینه های سنگینی که در دو دوره دولت گذشته در عرصه های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی بر جامعه ما تحمیل شده بازسازی این عرصه ها به ویژه با مقاومت هایی که وجود دارد، کار ساده ای نبوده است.

6-   شما چه نمره‌ای به کارنامه چهارساله روحانی می‌دهید؟

با توجه به واقعیت های موجود عملکرد دولت روحانی را می توان خوب ارزیابی کرد و نمره قبولی داد.

7-   آیا قدرت بسیج‌کنندگی‌ روحانی و رای او کاهش پیدا کرده‌است؟

باتوجه به شرایط داخلی و جهانی و منافع ملی، اکثریت قابل توجهی از مردم از دولت روحانی حمایت خواهند کرد و میزان رای او کاهش پیدا نخواهد کرد.

8-   اصلی‌ترین چالش روحانی در انتخابات پیش‌رو چیست؟

چالش اصلی روحانی حفظ هماهنگی و تعامل با جبهه اصلاحات و احتمال رد صلاحیت او به هر علت قابل ذکر است.

9-   اصلی‌ترین رقیب روحانی در انتخابات آینده چه‌کسی می‌تواند باشد؟

اگر مشکلی به لحاظ تایید صلاحیت به وجود نیاید و انسجام جبهه اصلاحات حفظ شود؛ به نظر نمی رسد از طرف نامزد های مطرح جبهه محافظه کاران(اصولگرایان) چون قالیباف چالش جدی وجود داشته باشد. البته اگر از جبهه مردمی انقلاب کسی با شعار عدالت محور و با رفتارهای پوپولیستی مانند احمدی نژاد کاندید شود می تواند تبدیل به رقیب جدی روحانی در انتخابات گردد.

10-                به نظرتان روحانی رئیس‌جمهور آینده ایران خواهد بود؟

با توجه به تجربه دو دوره ای بودن انتخابات گذشته ریاست جمهوری و شرایط داخلی و جهانی و مخاطرات حضور رئیس جمهور جدید برای تضمین تامین مصالح و منافع ملی ، آقای روحانی رئیس جمهور دوره بعد خواهند بود. آنچه مهمتر است میزان رأی و حمایت مردمی از  ایشان در این انتخابات است.

منبع: اندیشه پویا،  شماره چهل و یکم،  ویژه نوروز 1396